زخم بستر در سالمندان
زخم بستر در سالمندان
زخم بستر ,زخم بستر چیست,زخم بستر درمان,زخم بستر+پماد,زخم بستر+عسل,زخم بستر Ppt,زخم بستر چگونه درمان میشود,زخم بستر و مراقبتهای پرستاری,زخم بستر طب سنتی
توضیحاتی در مورد زخم بستر
چه کسانی بیشتر در معرض زخم بستر هستند؟ – افرادی که برای مدت طولانی تری در یک وضعیت ثابت (خوابیدن به یک سمت) قرار می گیرند – افراد مسن – افراد مبتلا به دیابت نوع دو – افرادی که از ویلچر استفاده می کننددر این مطلب از سایت جسارت در مورد زخم بستر صحبت میکنیم امیدواریم مورد توجه قرار بگیرد.
زخم بستر چیست
این بیماری به آسیب بافت بدن گفته می شودکه می تواند در اثر ایجاد فشار در مدت زمان طولانی بر یک یا چند نقطه از بدن در فرد دیده می شود. این بیماری در اثر خوابیدن در مدت طولانی در یک وضعیت ثابت، کشیدگی با ملحفه، ساییدگی در صندلی و… همگی می توانند به بخشی از بافت بدن آسیب بزند. زخم بستر یا بد سور و یا زخم فشاری سبب می شود که خون رسانی به بافت کاهش یابد و در نتیجه اختلال در گردش خون، بافت ایجاد می گردد. در بیشتر حالت این زخم در نقاطی از بدن که پوست بر یک برجستگی استخوانی قرار دارد و بین آن عضله ای موجود نیست دیده می شود. بین باسن، پاشنه ها، قسمت تحتانی کمر، ستون فقرات، شانه ها، آرنج، و سرین ها از مناطق شایع بروز زخم بستر می باشد. بیمارانی که مجبور به استفاده از ویلچر هستند بیشتر دچار زخم بستر در کفل، پاها و البته پایین کمر می شوند. فشار وارد شده سبب می شود که جریان خون در آن ناحیه قطع شود در نتیجه این امر به سلول های پوستی صدمه وارد می کند.
زخم بستر یا زخم فشاری
زخم بستر که با عنوان زخم فشاری نیز شناخته می شود، زخمی است که در اثر فشارهای طولانی مدت بر نقاط مختلف بدن، به خصوص نقاطی که دچار زخم و یا جراحت شده اند، ایجاد می شود. گرچه این زخم ها معمولا به دنبال جراحت پوستی ایجاد می شوند، اما می توانند عمیق شده و به استخوان نیز برسند. در صورتی که زخم بستر درمان نشود، می تواند با جان فرد بازی کند. این بیماری عمدتا به دنبال فشار و نیرویی ایجاد می شود که باعث قطع جریان خون به قسمت هایی از بدن و یا بافت های آن ناحیه می شود. با کاهش و یا قطع خون رسانی، مواد مغذی و اکسیژن نیز به مقدار کافی به سلول ها نمی رسد. در صورت تداوم چنین وضعیتی، سلول می میرد و زخم نیز گسترش پیدا می کند. در مرحله ابتدایی رنگ پوست قرمز می شود و در صورت فشار وارد کرن بر آن ناحیه رنگ آن تغییری نمی کند. قسمت هایی از سطح پوست تغییر تحلیل می روند. در این مرحله زخم باز است و قسمت هایی از بافت پوست از بین می رود. تمام بافت های پوست و لایه های زیرین ان به طور کامل از بین می روند.
عفونی شدن زخم بستر
می توان از نشانه های عفونی شدن زخم بستر، بد بو شدن زخم، دردناک شدن زخم، تورم در اطراف زخم وعفونت زرد رنگ و یا سبز را از علائم عفونی شدن این بیماری دانست. افزایش ضربان قلب، تب، سرگیجه و ضعف جسمانی نیز از نشانه های پخش شدن زخم باشد.
دلایل زخم بستر
این بیماری دلایل زیادی می تواند داشته باشد، اما فشار ناشی از وزن بدن باعث کاهش گردش خون در بدن می شود. هنگامی که بافت های بدن توانایی تحمل فشار وارد شده برای مدت زیاد را نداشته باشد، فشار باعث می شود که در مویرگ زخم هایی ایجاد شود. کمبود تحرک عامل اصلی ایجاد کننده این بیماری است، همچنین اشخاصی که تحت تاثیر مواد بیهوش کننده هستند و معلولان و ناتوانان ذهنی نیز از جمله اشخاصی هستند که در معرض ابتلا به زخم بستر می باشند. زیرا این اشخاص هنگام حرکت دادن عضلات و بدن خود، آزادی کامل را ندارند. همچنین در معلولین نیز به دلیل عدم توانایی حرکت عضلات و بافت های خود، بافت های سفت و سختی زیر پوست تشکیل شده می شود که در بعدا تبدیل به زخم بستر خواهد شد. بیماری کمبود خون، زخم بستر را تشدید می کند. زیرا باعث می شود که بافت ها بسیار ضعیف باشد و زخم ایجاد شده به کندی التیام یابد. کمبود خون باعث می شود که اکسیژن کافی به رگ های خونی انتقال نیابد که این امر باعث از بین رفتن زود هنگام سلول های آن ناحیه شود. سوء تغذیه و تغذیه نامناسب و بی اختیاری ادرار و مدفوع باعث می شود که زخم در معرض عفونت قرار گیرد یا به کندی بهبود یابد.
پیشگیری زخم بستر
این بیماریزمانی ایجاد می شود که برای مدت زمان طولانی، فشار به یک قسمت خاصی از بدن وارد می شود. زخم های فشاری و یا زخم های پوستی، دیگر اصطلاحاتی هستند که گاهی به جای این بیماری استفاده می شوند. این بیماری عمدتا در قسمت های استخوانی که خون کمتری جریان دارد، دیده می شود. مانند، مفصل ران، زانو، و یا پشت سر. در بیماران بستری و یا کسانی که از ویلچر استفاده می کنند، پیشگیری از ایجاد این بیماری کمی سخت می شود. اما با رعایت یک سری نکات می توان عوارض بعدی را کم کرد. افراد باید هر دو ساعت یک بار پوزیشن خود را تغییر بدهند. فیزوتراپی برای افرادی که تحرک کمتری دارند، توصیه می شود، زیرا فیزیوتراپی جریان خون را افزایش می دهد و در نتیجه، انجام یک سری حرکات برای بیمار آسان تر می شود. یکی دیگر از راه های پیشگیری از این بیماری ، کنترل و بررسی پوست بیمار است. تشخیص اولیه و سریع علائم زخم بستر، به درمان آن کمک می کند. بدن بیمار باید همواره تمیز باشد، ونقاطی که بیشتر در معرض تشکیل زخم بستر هستند نیز باید مرتبا تمیز و شسته شوند.
شستن زخم بستر
به هنگام شستن زخم های بستر، موارد زیر باید رعایت شود: – استفاده از پنبه و یا دستمال نرم. زخم به هیچ عنوان نباید خراشیده شود. – استفاده از کرم های مرطوب کننده. – عدم استفاده از پودر و صابون های قوی. – نیازی به استحمام مرتب و روزانه نیست.
زخم بستر در ویلچری ها
اندازه ویلچر باید برای آن ها مناسب باشد، و هر گونه افزایش وزن باید به پزشک اطلاع داده شود. فردی که از ویلچر استفاده می کند، باید هر 15 تا 20 دقیقه یکبار پوزیشن نشستن خود را تغییر دهد، به عنوان مثال، به کمک بازوها خود را کمی از روی صندلی بلند کند. اگر انجام این کار برای شما سخت است، از یک نفر کمک بگیرید.
نکاتی در مورد زخم بستر
استفاده از بالشت در قسمت هایی از بدن که تحت فشار هستند، توصیه می شود. به عنوان مثال، بهتر است هنگام دراز کشیدن به پهلو، بالشتی میان مچ پا و زانو قرار داده شود. اما از قراردادن بالشت زیر زانو خودداری کنید. پوزیشن بیمار باید هر 15 دقیقه یک بار تغییر کند تا فشاری به محل زخم وارد نشود. زاویه سر نیز نباید بیشتر از 30 درجه باشد.
زخم بستر و تغذیه مناسب
تغذیه مناسب در پیشگیری از زخم بسیار حائز اهمیت است. عدم تغذیه مناسب، روند ترمیم بافت های آسیب دیده را مختل می کند. حتما در رژیم غذایی خود، ویتامین و مواد معدنی از جمله، منیزیم، پتاسیم و زینک را قرار دهید. علاوه بر این، مصرف میزان مناسبی از مواد پروتئینی نیز همواره توصیه می شود. یکی دیگر از راه های پیشگیری از زخم بستر، کم کردن فشار از روی زخم و یا جراحت است. تغییر وضعیت بدن به هنگام نشستن و یا خوابیدن، باعث تنظیم جریان خون، پیشگیری از قطع جریان خون و در نهایت پیشگیری از زخم بستر می شود. افراد فلج و ناتوان، بایستی برای تغییر وضعیت بدنی خود از فردی کمک بگیرند. فروشگاه تجهیزات پزشکی بازار طب برای این افراد استفاده از تشک مواج را توصیه می کنند ،با کمک این تشک دیگر برای تغییر وضعیت بدنی نیاز به فرد دیگری نیست، تشک مواج با کاهش فشار ناشی از سمت تشک به بدن از زخم بستر جلوگیری می کند. برای پیشگیری از ابتلا به زخم بستر پیشنهاد می شود موارد زیر رعایت شود: • با توجه به اینکه اصلی ترین و مهمترین عامل ابتلا به زخم بستر عدم تحرک بیمار است لذا بدن بیمار باید هر یک ساعت یا حداکثر هر دو ساعت تغییر وضعیت یابد. • بدن بیمار باید بصورت منظم بررسی شود تا در صورت وجود هر زخم یا عفونت درمان فوری انجام گیرد. • قرمزی پوست اولین نشانه ایجاد زخم بستر است. هرگونه قرمزی پوست می تواند خطرناک باشد. • داخل ویلچر حتما از پنبه استفاده شود تا فشار وارد بر پوست کم شود. • همیشه بهداشت فردی رعایت شده و هیچگاه پوست بیمار نباید مرطوب بماند. • سعی شود از بالش و تشک های بادی استفاده شود، زیرا بالش های بادی فشار ناشی از بدن را بطور یکنواخت در همه نقاط بدن توزیع کرده و مانع تمرکز فشار بر یک نقطه از بدن می شود. • هیچگاه بیمار روی زخم ایجاد شده نخوابد. • هنگامی که بیمار به سمت پهلو خوابیده است، یک بالشی را میان دو پای وی قرار داده تا فشار ناشی از وزن بدن کاهش یابد و قسمت پایین کمر کمتر آسیب ببیند.
مراقبت از زخم بستر
اگر شما از شخص بیمار مراقبت می کنید حتماً مراقب زخم بستر و عوارض ناشی از آن باشید. در صورت مشاهده هر گونه زخم بستر فورا اقدامات اولیه را انجام دهید و در صورت نیاز به مرکز درمان ،بیمار را انتقال دهید. زیرا درمان زخم بستر در مراحل اولیه به مراتب، آسانتر از درمان آن در مراحل پیشرفته خواهد بود. در اینجا به ذکر برخی موارد که در بهبودی زخم بستر کمک می کند، می پردازیم: • تغییر وضعیت خواب بیمار: تغییر وضعیت خواب بیمار باعث می شود که فشار وارد بر زخم کاسته شود. لذا هر چند وقت باید وضعیت خواب بیمار تغییر داده شود. این راه، اولین و اصلی ترین اقدام برای پیشگیری از ایجاد زخم بستر به شمار می رود. • استفاده از بالش های هوایی:استفاده از بالش های هوایی باعث می شود که فشار وارد بر زخم کاسته شود و خون بیشتری در سلول ها جهت تسریع بهبودی زخم جریان داشته باشد. • تغذیه: وضعیت تغذیه می تواند تاثیر فراوانی بر بهبودی زخم بستر داشته باشد. استفاده از پروتئین و سبزیجات و میوه جات تازه (مخصوصا میوه های حاوی ویتامین ث ) و زینک نقش بزرگی در بهبودی زخم دارند. همچنین یک برنامه غذایی منظم باعث می شود که بدن توانایی ساخت سلول های جدید را بدست آورده و زخم سریع تر بهبود یابد. • زخم ایجاد شده باید زیر نظر پزشک و با استفاده از محلول های ضدعفونی کننده ،تمیز گردد. • لایه پوستی مرده (بافت از بین رفته زخم) زیر نظر پزشک برداشته شود. • بیمار باید از آنتی بیوتیک های مناسب استفاده نموده تا از ایجاد عفونت در زخم جلوگیری شود، یا عفونت ایجاد شده در زخم بهبود یابد. • زخم ایجاد شده را با گاز استریل بپوشانید تا زخم ایجاد شده هیچ تماسی با بستر و یا صندلی و… نداشته باشد. سعی شود زخم در معرض هوا قرار گیرد. از گاز های استریل و پماد های مخصوص زخم بستر که می توانند در بهبودی و یا پیشگیری از زخم بستر کمک کنند استفاده کنید • اگر در زخم چرک ایجاد شده باشد می توانید زخم را با پماد های مخصوص شستشو دهید. دقت شود که شستشوی زیاد زخم باعث می شود که دوران بهبودی زخم بستر بسیار طولانی شود لذا از شستشوی زیاد زخم جدا خودداری نمایید. • به هیچ وجه بیمار نباید روی زخم ایجاد شده بخوابد. • تا حد ممکن بیمار نباید وزن خود را هنگام نشستن یا خوابیدن روی باسن بیندازد. • هنگامی که بیمار روی تخت می خوابد باید از بالش میان دو زانو خود استفاده نماید تا فشار وارد بر کمر و پا کاسته شود.
درمان زخم بستر
رفع مواد زائد و اضافی، برداشتن سلول های مرده و آسیب دیده از روی زخم، بهترین گزینه درمان زخم بستر است. بافت های مرده مانع بهبودی زخم می شوند، برداشتن آن ها از روی زخم باعث تسریع روند بهبودی خواهد شد. این کار با استفاده از چاقوی کوچک جراحی انجام می شود. وکیوم تراپی یا استفاده از فشار منفی، در درمان زخم بستر و یا سایر زخم ها بسیار موثر می باشد. در این روش، لوله ای عاری از هوا به زخم متصل می شود، این محیط خلاء، رطوبت زخم را می گیرد و در نهایت باعث تسریع روند بهبودی می شود، و هم چنین احتمال بروز عفونت نیز به حداقل خواهد رسید. برای درمان زخم بستر نیاز به مراقبت های ویژه ای می باشد. تغذیه مناسب، جلوگیری از عفونت، استفاده از لگن مناسب و تغییر پوزیشن بیمار به مدت طولانی می تواند به روند درمان بیمار بسیار کمک کند. در بیماران مبتلا به زخم بستر به هیچ وجه از تشک های سفت که سبب تشدید زخم بستر می شوند استفاده نکنید.
مراقبت های مهم برای بیماران قطع نخاع
از مراقبت های مهم برای بیماران قطع نخاع استفاده از تشک مواج در مرحله اول است، سپس ماساژهای روزانه به صورت مرتب و همچنین جابجایی مرتب هر 2 ساعت یکبار بخصوص در مناطق فشار و در نهایت استفاده از پانسمان فیلم شفاف به صورت پیشگیرانه. این پانسمان ضدآب می باشد و تا چندین روز می تواند بر روی پوست سالم بیمار جهت پیشگیری بماند.
تشک مواج
تشک مواج فشار را کم می کند و به کاهش ایجاد زخم های فشاری کمک می کند. هنگامی که بیمار در بستر می باشد، بی حرکتی باعث جلوگیری از گردش خون می شود. تماس دائمی بین بدن و تشک باعث ایجاد نقاط فشاری می شود که عروق خونی کوچک را می بندد و باعث قطع اکسیژن و انتقال مواد مغذی به پوست و بافت می شود.
مراحل زخم بستر
بسته به میزان شدت علائم ، زخم بستر می تواند در مراحل زیر طبقه بندی شود: مرحله اول: این مرحله ، خفیف ترین مرحله زخم بستر است. و معمولا در لایه بالایی پوست اتفاق می افتد. و از علائم آن، درد ، سوزش یا خورش پوست است. مرحله دوم: این مرحله ممکن است کمی عمیق تر و سخت تر باشد. این گونه که قسمتهایی از سطح پوست از بین می روند و چیزی شبیه به تاول مشاهده می شود. مرحله سوم: در این مرحله، تمامی بافت های پوست از بین می روند و زخم باز است. مرحله چهارم: تمامی بافت های پوست و لایه های زیرین آ«، حتی عضلات و استخوانها از بین می روند.
